Sociaaleconomische klasse en borstkanker
In Nederland bestaat er een gelijk zorgaanbod, dat betekent dat iedereen in Nederland de beschikking heeft over dezelfde zorg. Dit in tegenstelling tot landen als Amerika, waar de zorgsector volledig in de handen van bedrijven ligt. Daar is je sociaaleconomische status van een groter belang in de zorg dan hier in Nederland. Het komt erop neer dat mensen met meer geld en een hogere opleiding betere zorg kunnen betalen. In Amerika verschilt de mate van zorg dus heel erg, in Nederland is dit minder het geval. Dit riep bij Mando Filipe (UMC Utrecht) en Sabine Siesling (Integraal Kankercentrum Nederland) een bijzondere vraag op: beïnvloedt de sociaal economische status van een Nederlandse patiënt de behandelkeuze bij borstkanker?
De studie volgde een aantal richtlijnen: zo werden alleen patiënten die tussen 2011 en 2018 de diagnose borstkanker (in stadium I of stadium II) kregen, meegenomen in de studie. Dit waren er in totaal ruim 105.000. Om te bepalen wat de sociaal economische status van de patiënten is, werden de gegevens van de Nederlandse Kanker Registratie tegen de gegevens van het CBR gelegd. “Op basis van het gemiddelde inkomen per postcodegebied hebben we 10 klassen gemaakt van de sociaaleconomische status, waar we de patiënten in konden onderverdelen.” Ligt Sabine Siesling (IKNL) toe.
Borstkanker in Nederland
Jaarlijk krijgen ongeveer 15.000 vrouwen de diagnose borstkanker. De meest voorkomende behandeling is een chirurgische verwijdering van het gebied om de primaire tumor heen. Bij stadium I en stadium II-tumoren zijn er daarbij twee behandelopties: masectomie (borstamputatie) of een borstbesparende operatie. Mando Filipe (UMC Utrecht): “de uiteindelijke behandelkeuze is afhankelijk van een combinatie van heel veel factoren, denk aan leeftijd en de conditie van de patiënt, culturele verschillen, de gradatie van de tumor, of in het ziekenhuis veel soortgelijken operaties plaatsvinden, hoe de zorg georganiseerd is en wat de voorkeur van de arts en patiënt is.”
De eerst conclusie die werd getrokken vanuit de studie is dus dat sociaaleconomische klasse niets te maken heeft met de keuze om wel of juist geen operatie te ondergaan. Bij iedere sociaaleconomische klasse was de keuze voor wel of geen ingreep nagenoeg gelijk.
Wel verschil bij soort ingreep
In tegenstelling tot de keuze van wel of niet operen, is de sociaaleconomische klasse van borstkankerpatiënten wel van invloed op de soort ingreep die wordt ondergaan. Zo wijst de studie uit dat de kans dat mensen uit de laagste sociaaleconomische klasse een borstbesparende operatie ondergaat 45% kleiner is ten opzichte van de hoogste sociaaleconomische klasse. Dit is een opvallende bevinding: “In Amerika is een soortgelijk onderzoek gedaan, maar omdat daar lang niet alle zorg vergoed wordt speelt inkomen een veel grotere rol bij de behandelkeuze. Deze studie laat zien dat, ondanks dat zorg vergoed wordt, de keuze voor het type behandeling per sociaaleconomische klasse verschilt.”
Andere oorzaken
Hoewel uit het onderzoek blijkt dat sociaaleconomische klasse wel degelijk te maken heeft met de behandeling die je krijgt bij borstkanker, hoeft dit de alarmbellen nog niet meteen te doen laten rinkelen. Filipe: “we weten dat een lagere sociaaleconomische klasse samenhangt met een ongezondere levensstijl, maar ook met taalbarrières, omgang met zorg, medische voorkennis en de mate waarin voorlichtingsmaterialen effectief zijn. Al die aspecten zijn in deze studie niet onderzocht.”
Juist op die factoren willen de onderzoekers verder inzetten. Siesling: “Uiteindelijk wil je bereiken dat de behandeling die je krijgt niet afhankelijk is van de plaats van je wieg of je inkomen. Dit onderzoek laat zien dat we daar in Nederland deels in slagen. Om de zorg verder te verbeteren zullen we dus goed moeten kijken welke barrières er zijn.”
Wat kun je zelf doen
Los van sociaaleconomische klasse is het altijd een goed idee dat je je voldoende inleest over het onderwerp. Vanuit Stichting Supervrouw merken wij dat steeds meer mensen die (in)direct te maken hebben gehad met (rest)klachten na borstkanker, zich willen inlezen over het onderwerp. Het borstkankerproces kan verwarrend aanvoelen en daarom is het een goed idee om zoveel mogelijk informatie over de mogelijkheden te bestuderen. Wij als stichting proberen informatie zo overzichtelijk mogelijk te maken, op zoek naar informatie? Neem een kijkje op onze site: https://supervrouw.nl/