Is een Coronavaccinatie een risico tijdens of na borstkanker?

In de chaotische tijden van de pandemie wil je het liefst zoveel mogelijk weten over de eventuele gevolgen van een Covid-19 vaccinatie. Ongeveer 72,6% van de Nederlanders is inmiddels gevaccineerd. Nu de boosterprik in aantocht is, is het verstandig om als (ex) borstkankerpatiënt de mogelijke risico’s of gevaren van een vaccinatie te bekijken. Je wilt immers niet dat er complicaties optreden die het herkennen van een gezwel in de borst- of lymfe moeilijker kunnen maken.

Één op de 7 vrouwen krijgt borstkanker in haar leven. Door middel van een bevolkingsonderzoek, waar een mammografie plaatsvindt, kunnen we vroeger ontdekken of een vrouw borstkanker heeft. Hierdoor is de kans op een minder ingrijpendere en succesvolle behandeling groter dan zonder bevolkingsonderzoek.

Tijdens de mammografie worden de borsten tussen twee platen platgedrukt. Op deze manier kun je een tweedimensionale afbeelding van de borst krijgen, hier kan de arts dan van aflezen of er abnormaliteiten zijn. Door het platdrukken van de borst wordt een mammografie door veel vrouwen als pijnlijk ervaren. Op dit moment is een mammografie, helaas, nog de meest effectieve manier van borstkankeropsporing. In de toekomst kan dit wellicht veranderen. Over de ontwikkelingen op het gebied van borstkankeropsporing lees je meer in dit artikel.

Vaccinatie

Zoals al aangegeven is inmiddels 72,6% van de Nederlanders gevaccineerd, dat komt neer op ongeveer 12,7 miljoen mensen. De meeste mensen hebben al ervaring met het krijgen van een Covid-19 vaccinatie. Zij weten hoogstwaarschijnlijk ook wat het doet met hun lichaam. Dat betekent echter niet dat er bij het verkrijgen van een boosterprik geen complicaties op kunnen treden. In Amerika merken ze dat er een aantal vervelende problemen de kop op steken als het gaat om vaccineren bij (ex) borstkankerpatiënten.

Onderzoek naar borstkanker wijst uit dat uitzaaiingen vanuit de borst zich eerst gaan nestelen in de lymfeklieren om de borst heen. Laat nu juist deze plek voor problemen zorgen bij het afnemen van een mammografie. Dr. Brett Parkinson, medisch directeur van het Intermountain Healthcare’s Breast Care Center in Salt Lake City: “Telkens wanneer we gezwollen oksels zien op een niet afwijkend mammogram, bellen we die patiënten op en roepen hen terug omdat het kan duiden op uitgezaaide borstkanker die naar de lymfeklieren is gegaan, een lymfoom of leukemie.”

Een ontsteking is een normale reactie van het lichaam op een vaccin, zegt Dr. Parkinson. De verrassende hoeveelheid van gezwollen lymfeklieren in de oksel is echter iets opvallends: “Bij zowel Moderna als Pfizer ervaart zo’n 11% van de vrouwen die enkel de eerste prik heeft gehad deze klachten. Dit percentage stijgt naar 16% na de tweede dosis. Dat is iets wat we nog niet eerder hebben gezien.” De video van het interview met Brett Parkinson vind je hier

Meerdere gevallen

Soortgelijke scenario’s deden zich voor in mammogramcentra in heel Amerika. Het nieuws verspreid zich daar onder artsen als een lopend vuurtje. Dokter Devon Quasha vond zelf een zwelling in haar borst en wilde graag een check-up in het ziekenhuis. Omdat ze arts is kreeg ze rond dezelfde tijd een Coronavaccin toegediend.

Na de vaccinatie kreeg ze last van gezwollen lymfeklieren in haar oksel aan de kant waar het vaccin in haar arm was geplaatst. Als arts wist ze meteen wat ze moest doen: een mammografie inplannen. Hoewel het uiteindelijk onschuldig bleek te zijn, zouden situaties als deze natuurlijk voor paniek kunnen zorgen voor vrouwen die zichzelf controleren op borstkanker

Vaccinaties en borstkanker in Nederland

In Nederland word er ook melding gemaakt van de door dokter Brett Parkinson beschreven complicaties. Het advies om je mammografie uit te stellen wordt in Nederland echter niet gegeven. Je hoeft niet persé een bepaalde tijd te wachten tussen vaccinatie en een borstonderzoek.

Het lijkt in Nederland echter een minder groot probleem te zijn dan in de Verenigde Staten. Stichting Supervrouw stelde vrouwen uit de doelgroep de volgende vraag: ‘zijn de eventuele risico’s die een borstkankerpatiënt kan ervaren door een Covid vaccinatie voor u reden om geen vaccinatie te nemen?’

De reacties zijn uiteenlopend: de meeste vrouwen geven aan dat een vaccinatie als (ex) borstkankerpatiënt voor hen geen probleem is. Wel kiezen zij er vaak voor om de prik in een andere arm of in het bovenbeen te zetten. Dit kan omdat een vaccinatie intramusculair gezet wordt.

Sommige vrouwen kiezen er echter voor om geen vaccin te nemen. Hierbij geven zij aan het vaccin om uiteenlopende redenen niet te vertrouwen. Vooral de onvoldoende informatie over eventuele (langetermijns) bijwerkingen en de indirecte dwang om een vaccin te nemen spelen hierbij een grote rol.

Borstkanker.nl zegt het volgende over vaccineren wanneer je een (ex)borstkankerpatiënt bent: “In de studies met goedgekeurde vaccins zaten niet of zeer beperkt mensen met kanker. Daarom is niet bekend of kankerpatiënten die een behandeling met chemo- of immuuntherapie ondergaan na vaccinatie net zo goed tegen het coronavirus zijn beschermd al mensen zonder kanker. Hier wordt komend jaar onderzoek naar gedaan.” Voor meer informatie, bezoek dan de site van borstkanker.nl

Het komt er bovenop

Dat je je als (ex) borstkankerpatiënt zorgen kunt maken over een opgezwollen okselklier is niet meer dan normaal. Tijdens het traject van borstkankerbehandeling is er al genoeg waar je rekening mee moet houden, eventuele complicaties bij het borstonderzoek zijn dus niet wenselijk. Het Covid-19 vaccin wordt intramusculair ingebracht, dat betekent dat er in een spier wordt geprikt. Er is een mogelijkheid om een vaccinatiespuit in je bil of bovenbeen te krijgen. Overleg hiervoor altijd met een specialist.

Bronnen: https://edition.cnn.com/2021/03/02/health/swelling-mammograms-covid-19-vaccine-wellness/index.html, https://www.fox13now.com/news/coronavirus/local-coronavirus-news/new-mammogram-guidelines-for-women-recently-vaccinated-for-covid-19 , https://www.sbi-online.org/Portals/0/Position%20Statements/2021/SBI-recommendations-for-managing-axillary-adenopathy-post-COVID-vaccination.pdf