(on)Vruchtbaarheid door chemotherapie

Zoals veel ex-borstkankerpatiënten kunnen beamen begint het herstel vaak pas nadat je officieël kankervrij bent. Veel vrouwen kampen na een behandeltraject met verschillende klachten. Denk hierbij aan: cognitieve klachten (ook wel een chemobrein genoemd), problemen met re-integratie op de werkvloer of lichamelijke klachten als spierpijn of botpijn. Hoewel veel mensen vaak in de veronderstelling zijn dat je na de afronding van je behandeling helemaal beter bent, is de realiteit dat er nog veel problemen overblijven waar ex-borstkankerpatiënten mee om moeten gaan. Sommige klachten komen juist door de behandeling later op gang. Een van die klachten is de (on)vruchtbaarheid. Na een behandeling met chemotherapie kan het namelijk zijn dat vrouwen minder of zelfs helemaal niet meer vruchtbaar zijn.

Wat is chemotherapie?

Chemotherapie is de meest gebruikelijke manier van kanker bestrijden. Tijdens de tweede wereldoorlog ontdekte Amerikaanse arts Cornelius Packard Rhoads dat een deeltje van het in de oorlog gebruikte mosterdgas er voor zorgt dat sneldelende cellen een halt toe geroepen werden. Na 1946 werd uit mosterdgas dan ook het allereerste chemotherapeuticum gehaald.

Uiteraard is de vorm en effectiviteit van chemotherapie in de afgelopen decennia sterk vooruit gegaan. Feit blijft wel dat chemotherapie erg schadelijk is voor je lichaam. Niet alleen de kankecellen worden aangetast, ook normale lichaamscellen ondervinden schade van de chemotherapie. Omdat chemotherapie via het bloed naar de goede plek wordt geleid, is het voor ieder deel van het lichaam mogelijk om beschadigd te raken. Sommige van deze beschadigingen zijn van buitenaf goed waar te nemen. Beschadigde spieren zorgen immers voor spierpijn. Sommige van deze beschadigingen komen pas later aan het licht.

Vruchtbaarheid

Chemotherapie kan gevolgen hebben voor de vruchtbaarheid van een vrouw. Het kan er namelijk voor zorgen dat de eierstokken minder of zelfs helemaal niet meer werken. Hoe erg de mate van onvruchtbaarheid is en of deze blijvend is, heeft met een aantal factoren te maken. Ben je jong op het moment van de diagnose? Dan is de kans dat je na chemotherapie weer ongesteld wordt groter dan wanneer je dichterbij je natuurlijke overgangsperiode zit. Hoe dichter je namelijk bij deze natuurlijke overgangsperiode zit (meestal tussen de 45-55 jaar) hoe groter de kans is dat je definitief in de overgan terechtkomt na je chemobehandeling.

Vervroegd in de overgang

Na een behandeling met chemotherapie is er een kans dat je vervroegd in de overgang komt. De chemotherapie kan er voor zorgen dat er schade ontstaat aan de eicellen, waardoor er minder eicellen overblijven. Het risico op vroeg in de overgang komen, en daardoor dus onvruchtbaar worden, hangt af van een aantal factoren. Zo is je leeftijd, de soort chemotherapie en de totale hoeveelheid chemotherapie die je krijgt sterk afhankelijk van het risico dat je loopt.

Overgangsklachten

De klachten die je kunt ervaren wanneer je (vervroegd) in de overgang terecht komt kunnen zijn:

  • Vermoeidheid
  • Osteoporose
  • Slaapproblemen
  • Gewichtstoename
  • Somberheid
  • Duizeligheid
  • Opvliegers en nachtzweten
  • Minder zin in seks
  • Een droge huid
  • Hartkloppingen
  • Porblemen met spieren en gewrichten
  • Urineverlies
  • Vocht vasthouden

Deze klachten zijn normaal wanneer je in de overgang zit. Je hoeft dus niet bang te zijn dat deze klachten direct te maken hebben met chemotherapie of een andere vorm van kankerbehandelingen. Als je je zorgen maakt over één of meerdere van de bovenstaande klachten, is het verstandig om je behandelend arts te spreken.

Bronnen: https://www.kanker.nl/soorten-behandelingen/chemotherapie/gevolgen-van-chemotherapie/vervroegde-overgang-door-chemotherapie , https://www.borstkanker.nl/leven-met-borstkanker/gevolgen/overgangsklachten